Diogelu cyfoeth gyda chytundebau cyn-briodasol ac ôl-briodasol

Mae’r rhan fwyaf o bobl wedi clywed am gytundebau cyn-briodasol. Fodd bynnag, mae cytundebau ôl-briodasol, sy’n llai hysbys, yr un mor ddefnyddiol i gyplau nad ydynt efallai wedi ystyried, neu wedi cael cyfle, i ymrwymo i gytundeb cyn-briodasol.

Mae cytundebau cyn-briodasol ac ôl-briodasol yn gytundebau cytundebol a gynlluniwyd i nodi’r fframwaith ariannol y cytunwyd arno ar gyfer setliad pe bai ysgariad. Maent yn rhoi’r modd i unigolion amddiffyn eu hunain, mewn termau ariannol, mewn ysgariad yn y dyfodol.

Pryd ddylai cytundeb cyn-briodasol neu ôl-briodasol fod yn flaenoriaeth?

Y rheswm mwyaf cyffredin dros weithredu cytundeb cyn-briodasol yw pan fydd un partner yn dod â llawer mwy o gyfoeth neu asedau i’r briodas na’r llall. Byddai’r priod cyfoethocach yn cael ei effeithio’n anghymesur gan ysgariad yn y dyfodol lle mae asedau’n cael eu rhannu’n gyfartal. Mae gweithredu cytundeb cyn-briodasol yn eu galluogi i glustnodi’r asedau “di-briodasol” hynny a oedd wedi’u hadeiladu, neu eu caffael, cyn y briodas.

Mae yna sefyllfaoedd eraill lle mae cytundeb cyn-briodasol neu ôl-briodasol yn werthfawr hefyd.

Pan fydd disgwyliad o gyfoeth yn y dyfodol

Gall cytundeb cyn-briodasol ddiogelu asedau nad ydynt yn bodoli adeg y briodas ond sy’n debygol iawn o gael eu derbyn yn y dyfodol gan un priod trwy eu hymdrechion gyrfa, eu buddsoddiadau presennol neu, yn fwyaf tebygol, trwy rodd teulu neu etifeddiaeth. Gellir defnyddio cytundeb cyn-briodasol i ddiogelu asedau yn y dyfodol neu gyfoeth etifeddol yn y dyfodol i sicrhau nad ydynt yn cael eu trin fel “eiddo priodasol” ac y gellid ei rannu o bosibl ar ôl gwahanu neu ysgaru yn y dyfodol.

Amddiffyn busnes

Nid yw asedau priodasol yn dod ar ffurf arian, eiddo neu bensiynau yn unig. Os yw un partner sy’n priodi yn berchennog busnes neu os oes ganddo gyfranddaliadau mewn busnes (neu’n debygol o dderbyn cyfranddaliadau mewn busnes yn y dyfodol), yna mae’n werth cofio bod busnes hefyd yn ased a allai fod yn ddarostyngedig i raniad priodasol wrth wahanu neu ysgaru yn y dyfodol. Gall cytundeb cyn-briodasol fod yn ganolog wrth amddiffyn buddiannau busnes teuluol a’i weithwyr i sicrhau na all y priod nad yw’n berchen ar y busnes wneud hawliadau ariannol yn erbyn y busnes, a allai ei roi mewn perygl.

Lle mae elfen ryngwladol

Gall un parti sy’n priodi fod â chenedligrwydd deuol, bod ag asedau dramor neu wedi bod yn byw yn y gorffennol neu fel arfer yn preswylio y tu allan i Gymru a Lloegr. Weithiau wrth i briodasau esblygu, gall y partïon wneud penderfyniadau i fuddsoddi amser ac arian dramor. Gall cytundeb cyn-briodasol helpu i reoleiddio pa awdurdodaeth gyfreithiol fydd yn cymryd rheolaeth ar yr achos ysgariad os bydd gwahanu’n digwydd yn y dyfodol a gall hefyd gynorthwyo i benderfynu ar unrhyw asedau a ddelir mewn awdurdodaeth gyfreithiol arall.

A yw cytundebau cyn-briodasol ac ôl-briodasol yn gyfreithiol?

Nid yw cytundebau cyn-briodasol ac ôl-briodasol wedi’u hymgorffori yn y gyfraith yng Nghymru a Lloegr fel rhai sy’n gyfreithiol rwymol, ond newidiodd dyfarniad nodedig yn y Goruchaf Lys yn achos Radmacher v Granatino yn 2010 y ffordd y mae llysoedd yn eu hystyried.

Roedd y dyfarniad yn cefnogi rhyddid y partïon yn yr achos hwnnw i benderfynu ar eu rhaniad asedau eu hunain a rhoddodd “bwys ychwanegol ond cadarn” ar gytundebau cyn-briodasol wrth benderfynu ar setliadau ariannol o fewn ysgariad. Ar ben hynny, fe wnaeth yr achos sefydlu, lle roedd cytundeb cyn-briodasol yn bodoli, nad oedd y llys yn debygol o wyro oddi wrth y telerau a nodwyd ynddo, ar yr amod bod rhai amodau’n cael eu bodloni:

• Rhaid i’r cytundeb fod wedi’i gyflawni o leiaf 21 diwrnod cyn y briodas (yn achos cytundeb cyn-briodasol)
• Rhaid bod amgylchiadau ariannol y ddau barti wedi cael eu datgelu’n llawn
• Ni ddylai fod unrhyw orfodaeth neu ddioddefaint o’r naill barti neu’r llall wrth ymrwymo i’r cytundeb
• Rhaid i’r cytundeb fod yn deg ac wedi ystyried anghenion y ddau barti, gan gynnwys tai
• Mae’n rhaid i’r ddau barti fod wedi cymryd cyngor cyfreithiol annibynnol cyn ymrwymo i’r cytundeb.

Synhwyrol neu sinigaidd?

Mae’n gamsyniad cyffredin bod cytundebau cyn-briodasol ac ôl-briodasol wedi’u cynllunio ar gyfer y rhai sydd â chyfoeth sylweddol yn unig. Myth yw hwn ac, yn anffodus, un o’r prif resymau y mae cymaint o gyplau yn dewis peidio â holi am un.

Yn ogystal, weithiau gall natur anrhamantus y cytundebau hyn fod yn annymunol i gyplau. Efallai y bydd rhai yn credu bod ymrwymo i gytundeb o’r fath yn gosod disgwyliad y bydd y berthynas yn methu yn y pen draw. Fodd bynnag, gall cytundeb cyn-briodasol neu ôl-briodasol gadarnhau’r ymddiriedaeth, y sicrwydd a’r ymrwymiad rhwng cyplau, gan ddangos bod y briodas yn seiliedig ar gariad ac nid ar unrhyw enillion disgwyliedig gan y parti gwannach yn ariannol.

Mae cytundeb cyn-briodasol neu ôl-briodasol hefyd yn galluogi i gyplau benderfynu ar y cyd eu setliad ariannol eu hunain yn synhwyrol, gan roi mwy o sicrwydd ariannol a lleihau’n sylweddol y risg yn y dyfodol o achos llys costus ac annymunol, sy’n aml yn ddrud, waeth beth yw gwerth y pot priodasol.

Anaml y bydd unigolion sy’n ceisio diogelu cyfoeth, yn difaru ymrwymo i gytundeb cyn-briodasol neu ôl-briodasol, er mai ychydig iawn all ddweud yr un peth i’r gwrthwyneb. Os ydych chi’n darllen yr erthygl hon ar hyn o bryd, does bosib mai’r cwestiwn iawn i’w ofyn i chi’ch hun yw – a allwn i fforddio peidio â chael un?

Manteision allweddol cytundebau cyn-briodasol ac ôl-briodasol

• Yn cynnig tryloywder ariannol llwyr ar y cychwyn
• Yn galluogi i unigolion neilltuo cyfoeth sy’n bodoli eisoes
• Yn gallu diogelu cyfoeth unigolion yn y dyfodol fel etifeddiaeth
• Yn diffinio’n glir yr hyn sy’n cael ei ystyried yn eiddo “priodasol” a “di-briodasol”
• Yn gallu amddiffyn parti rhag ysgwyddo dyled y llall
• Yn gallu diffinio trefniadau ar gyfer plant – fel trefniadau byw, cynhaliaeth plant a ffioedd ysgol ac ati
• Yn arbed costau cyfreithiol sylweddol os bydd anghydfod ariannol yn y dyfodol ar ôl ysgaru.